STANISŁAW RURAŃSKI - Oficjalna Strona Oddziału Świętokrzyskiego PTTK im. St. Jeżewskiego w Ostrowcu Św Al. 3-ego Maja 5, tel. (41) 265-25-24

Idź do spisu treści

Menu główne:

BIOGRAMY > M - R
Stanisław Rurański urodził się 30 września 1897 r. w miejscowości Koprusa koło Stąporkowa, obecnie włączonej w granice miasta położonego w powiecie koneckim, w województwie świętokrzyskim. Był synem Antoniego i Antoniny z domu Matynia. Ojciec był majstrem wielkiego pieca. Miał siostrę Helenę i brata Konstantego.
Naukę w gimnazjum w Zawierciu, przerwał wyjazd rodziny w głąb Rosji do Zagłębia Donieckiego, gdzie ojciec jako specjalista otrzymał pracę w hutnictwie. Po złożeniu egzaminu maturalnego w Mariupolu nad Morzem Azowskim, studiował na wydziale mechanicznym Instytutu Politechnicznego w Charkowie, a następnie w Odessie, gdzie uzyskał dyplom inżyniera-mechanika. Pierwsze praktyki zawodowe odbył jako spawacz w hucie w Nikopolu nad Dnieprem.
Uciekając przed rewolucją październikową, rodzina przez Rumunię powróciła do Polski, natomiast dwudziestoletni Stanisław chory na tyfus musiał pozostać w Odessie. Po wyzdrowieniu wracał do Polski sam, pieszo, wędrując nocą, ukrywając się w dzień. Na przełomie czerwca i lipca 1920 r. dotarł do Polski.
Rozpoczął pracę w Zakładach Ostrowieckich, początkowo jako konstruktor w biurze technicznym, a następnie jako kierownik działu konstrukcyjnego wagonów. W następnych latach pełnił funkcję kierownika działu młotowni i walcowni obręczy, konstruktora urządzeń specjalnych takich jak: wagony – samoopróżniacze, urządzenia kuźni i prasowni. W tym czasie nawiązała się współpraca zawodowa Stanisława Rurańskiego ze znanym działaczem Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego Mieczysławem Radwanem, która przeniosła się również na inne dziedziny.
Żoną Stanisława Rurańskiego była Elżbieta z Rekwirowiczów, nauczycielka ostrowieckich szkół podstawowych. Mieli dwie córki: Wandę i Jadwigę.
W roku 1937 razem z rodziną przeniósł się do Nowego Bytomia, obecnie dzielnica Rudy Śląskiej, gdzie rozpoczął pracę w hucie „Pokój” w dziale inwestycji. W sierpniu 1939 r. został zmobilizowany, a po klęsce wrześniowej, nie mogąc powrócić do pracy w hucie „Pokój”, przeniósł się w rodzinne strony. Początkowo pracował w kopalni „Stanisław” w Stąporkowie, a w latach 1941-1945 w Zakładach Ostrowieckich pełnił funkcję kierownika działu kontroli produkcji wagonów. W okresie tym współpracował z zespołem konstruktorów nad udoskonaleniem wagonów samoopróżniaczy typu „Radwan”. W 1958 r. opatentował prototyp wagonu samowyładowawczego do przewozu materiałów sypkich i ciekłych.
Po wyzwoleniu powrócił do pracy w hucie „Pokój” skąd w 1950 roku został skierowany do pracy w organizowanym w Katowicach wydawnictwie PWT, przemianowanym z czasem na wydawnictwo „Śląsk”. Stanisław Rurański, mimo że posiadał wykształcenie politechniczne, z zamiłowania był wielkim humanistą, miłośnikiem pięknej polszczyzny również w literaturze fachowej. Dbał o poprawne słownictwo i terminologię techniczną. W okresie pracy w wydawnictwie na stanowisku kierownika Redakcji Hutniczej, pełnił równocześnie funkcję członka redakcji czasopisma „Wiadomości Hutnicze”, w którym cyklicznie ukazywały się artykuły jego autorstwa. Tłumaczył książki o tematyce metalurgicznej i naukowo-fantastycznej. W tym cyklu ukazał się zbiór opowiadań tłumaczonych z języka rosyjskiego p.t. Skradziony głos. Był autorem prac: Zarys mechanizacji i automatyzacji w hutnictwie żelaza: ze słownikiem pięciojęzycznym najczęściej spotykanych pojęć z zakresu automatyzacji oraz Będę hutnikiem.
Był aktywnym członkiem Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego, szczególnie oddanie pracując w Komisji Historycznej. Zainteresowanie zabytkami techniki zaczęło się w pierwszych latach pracy zawodowej w Zakładach Ostrowieckich, kiedy to na początku lat dwudziestych XX wieku powstał zespół ludzi pod przewodnictwem M. Radwana opiekujący się obiektami techniki w Dolinie Kamiennej.
W okresie pracy w Zakładach Ostrowieckich był aktywnym działaczem Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Szczególnie angażował się w pracę z młodzieżą. Zachowały się zapiski w „Pamiętniku Kółka Krajoznawczego” im. Mariana Raciborskiego działającego przy Gimnazjum Państwowym im. Joachima Chreptowicza w Ostrowcu, z których wynika, że w latach 1931 –1935 Stanisław Rurański był honorowym członkiem szkolnego koła krajoznawczego. Uczestniczył w wycieczkach szkolnych, w większości pieszych, przygotowując z młodzieżą trasy wypraw. Na uroczystej choince w 1932 roku zorganizowanej w gimnazjum wygłosił odczyt p.t. „Góry Świętokrzyskie”. Stanisław Rurański razem z Mieczysławem Radwanem i Marylą Żakowską należał do ścisłego grona twórców Muzeum Krajoznawczego PTK w Ostrowcu, szczególnie wielki wkład miał w organizację działu staropolskiego zagłębia górniczego i hutniczego. W 1932 r. został wybrany w skład zarządu oddziału, pełniąc funkcję sekretarza, a od 1933 r. członka zarządu. W 1937 r. został wybrany prezesem oddziału. Funkcji tej nie pełnił zbyt długo ze względu na wyjazd z Ostrowca Świętokrzyskiego na Śląsk. Stanisław Jeżewski w Zarysie historii oddziałów PTK – PTTK 1913 – 1973 w Ostrowcu Świętokrzyskim wylicza Stanisława Rurańskiego w grupie najbardziej oddanych działaczy oddziału okresu międzywojennego.
Za pracę wydawniczą i zasługi w upowszechnianiu myśli technicznej został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
 
Zmarł 3 września 1967 r. w Katowicach. Spoczywa na najstarszej nekropolii w Katowicach–Bogucicach – Cmentarzu Bonifraterskim przy ulicy Walerego Wróblewskiego.
 
Wróć do spisu treści | Wróć do menu głównego